Θερμοπληξία: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται

Dr. Κανελλέας Αντώνιος • 25 Ιουλίου 2024

Διαβάστε αναλυτικά τι είναι η θερμοπληξία, ποια είναι τα συμπτώματά της και τι πρέπει να κάνετε για να την αντιμετωπίσετε.

Ο καύσωνας επιμένει με την ίδια ένταση και όσο δεν υποχωρεί, τόσο αυξάνεται η καταπόνηση στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι επικίνδυνα υψηλές θερμοκρασίες σε μεγάλο μέρος της χώρας μας έχουν αυξήσει τον κίνδυνο θερμοπληξίας. 

Δεν είναι τυχαίο πως μέσα σε αυτές τις δύσκολες καιρικές συνθήκες των πολύ υψηλών θερμοκρασιών και της αφόρητης ζέστης, οι τηλεφωνικές κλήσεις στο ΕΚΑΒ για περιστατικά θερμοπληξίας που διακομίσθηκαν τελικά σε νοσοκομεία έχουν αυξηθεί. 

Παρακάτω θα δείτε αναλυτικά όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη θερμοπληξία, καθώς η γνώση των συμπτωμάτων και του τρόπου αντιμετώπισής της μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη σοβαρότερων προβλημάτων.

Τι είναι η θερμοπληξία;

Η θερμοπληξία είναι η κλινική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από επιμένουσα υπερθερμία, με σταθερή αύξηση της θερμοκρασίας σώματος πάνω από 40,5°C και συνδυάζεται με νευρολογική δυσλειτουργία. 

Είναι μια λειτουργική διαταραχή του ανθρώπινου οργανισμού, που εμφανίζεται όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι πολύ υψηλή και η σχετική υγρασία της ατμόσφαιρας είναι πάνω από 70%, γεγονός που δυσκολεύει και εμποδίζει την εξάτμιση του ιδρώτα και την αποβολή θερμότητας του σώματος.

 
Ποιες μεταβλητές ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της θερμοπληξίας;
  • Ηλικία άνω των 65 ετών
  • Καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια ασθένεια των νεφρών ή του ήπατος
  • Χρήση αλκοόλ και άλλων κατασταλτικών φαρμάκων 
  • Μεγάλη ποσότητα τροφής
  • Βαριά ενδυμασία για την εξωτερική θερμοκρασία
  • Έλλειψη νερού
  • Χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων
  • Ιστορικό παλαιότερης θερμοπληξίας
  • Υπέρβαρα άτομα
  • Ερασιτέχνες απροπόνητοι αθλητές σε κοπιώδεις αθλητικές δραστηριότητες (π.χ. σε μαραθώνιο)
  • Έντονη εργασία κάτω από πολύ υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος
Ποια είναι τα συμπτώματα θερμοπληξίας;

Τα συνηθέστερα συμπτώματα που παρατηρούνται όταν κάποιος παθαίνει θερμοπληξία, είναι:
  • Υψηλή θερμοκρασία σώματος: Η αυξημένη θερμοκρασία σώματος είναι το κύριο χαρακτηριστικό της θερμοπληξίας.
  • Αλλαγές στη συμπεριφορά: συχνά παρατηρείται σύγχυση, παραλήρημα, αποπροσανατολισμός
  • Νευρολογικές διαταραχές: Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν ευερεθιστότητα, παραισθήσεις, επιληπτικές κρίσεις (ιδιαίτερα στα παιδιά), ακόμα και κώμα.
  • Μεταβολές στην εφίδρωση: Σε κατάσταση θερμοπληξίας το δέρμα μετατρέπεται σε ζεστό και ξηρό και συνήθως έχουμε απουσία εφίδρωσης.
  • Ναυτία: Αίσθημα αδιαθεσίας ή ανάγκη προς έμετο.
  • Πονοκέφαλος: Ένας σφύζων πονοκέφαλος που εντοπίζεται κυρίως στο μέτωπο ή σε ολόκληρο το κρανίο.
  • Μεταβολή του χρώματος της επιδερμίδας: Το δέρμα μετατρέπεται σε κόκκινο, καθώς το σώμα γίνεται πιο ζεστό. Ωστόσο, είναι πιο δύσκολο να εντοπιστεί σε μαυρισμένη επιδερμίδα.
  • Γρήγορη αναπνοή: Η αναπνοή μπορεί να γίνει πιο γρήγορη και πιο ρηχή.
  • Αυξημένος καρδιακός ρυθμός: Καθώς το σώμα προσπαθεί να κρυώσει, η καρδιά υφίσταται αυξανόμενη πίεση, προκαλώντας αύξηση του καρδιακού παλμού.
  • Κράμπες: σε χέρια, πόδια και στομάχι, παράλληλα με μυϊκή αδυναμία.

Πόσο διαρκεί η θερμοπληξία;

Η αρχική ανάκαμψη στο νοσοκομείο μπορεί να διαρκέσει 1-2 ημέρες ή και περισσότερο αν έχει υποστεί βλάβη κάποιο όργανο. Ωστόσο, για να ανακάμψει πλήρως ο οργανισμός μπορεί να περάσουν 2 μήνες έως και 1 χρόνος.

Επιπλέον, ανάλογα με το διάστημα που η θερμοκρασία του σώματος παραμένει υψηλή, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες επιπλοκές. Μάλιστα, αν αυτή δεν μειωθεί γρήγορα μπορεί να προκύψει βλάβη ζωτικών οργάνων. Για αυτό πολλοί ειδικοί συνιστούν ελέγχους σε νεφρά και ήπαρ την περίοδο που ακολουθεί ένα επεισόδιο θερμοπληξίας.

Πώς αντιμετωπίζεται η θερμοπληξία;

Εάν βρεθείτε αντιμέτωποι με περίπτωση θερμοπληξίας, θα πρέπει να γίνουν τα ακόλουθα μέχρι να φτάσει γιατρός ή να μεταφερθεί ο ασθενής σε νοσοκομείο:
  • Ο θερμόπληκτος, χωρίς καθυστέρηση, θα πρέπει να μεταφερθεί σε σκιερό, δροσερό και αν είναι δυνατόν αεριζόμενο μέρος.
  • Να ξαπλώσει ανάσκελα και να απομακρυνθούν όλοι όσοι από περιέργεια ή ενδιαφέρον τού εμποδίζουν τον αερισμό.
  • Να τροφοδοτείται με αέρα χρησιμοποιώντας κάθε πρόχειρο μέσο (βεντάλιες, χαρτόνια κ.λπ.).
  • Να αφαιρούνται τα βαριά ρούχα, να τοποθετούνται ψυχρά επιθέματα και να βρέχεται με κρύο νερό όλο του το σώμα.
  • Αν μπορεί εκείνη τη στιγμή ο θερμόπληκτος να πιει υγρά, αξιοποιούμε αυτή τη δυνατότητα
Σε κάθε περίπτωση, καλέστε άμεσα το 166 ή μεταβείτε στο κοντινότερο νοσοκομείο γιατί ο θερμόπληκτος αρκετές φορές χρειάζεται νοσηλεία σε νοσοκομείο ή ακόμη και Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

 
Πώς προλαμβάνεται η θερμοπληξία;

Κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών ή έντονης άσκησης, θυμηθείτε τις παρακάτω συμβουλές για να μειώσετε τον κίνδυνο θερμοπληξίας:
  • Μην αφήνετε ποτέ κάποιον μέσα στο αμάξι, μιας και η θερμοκρασία μπορεί να ανέβει κατά 7°C μέσα σε 10 λεπτά.
  • Καταναλώστε άφθονα υγρά. Με αυτόν τον τρόπο θα αντικαταστήσετε τα υγρά που χάνει το σώμα μέσω του ιδρώτα.
  • Φορέστε ελαφρά, ανοιχτόχρωμα ρούχα, προκειμένου να αποφύγετε την υπερθέρμανση του σώματος.
  • Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο τις μεσημβρινές ώρες (11:00 – 16:00), και ιδιαίτερα τις έντονες δραστηριότητες.
  • Φορέστε καπέλο και χρησιμοποιήστε αντηλιακό για να μειώσετε την πιθανότητα ηλιακού εγκαύματος και ηλίασης, καταστάσεις που επηρεάζουν τη θερμορύθμιση του οργανισμού.
* Photo by pawel szvmanski on Unsplash
Share by: